Zdumieni astronomowie odkrywają ogromną gazową planetę krążącą wokół małego czerwonego karła – czy nauka potrafi wyjaśnić ten kosmiczny dziwny duet?
Naukowcy zajmujący się przestrzenią są zaskoczeni TOI-6894b, gigantyczną planetą orbitującą najmniejszą gwiazdę, jaką kiedykolwiek zarejestrowano – oto dlaczego łamie to teorie w 2025 roku.
- Najmniejszy gospodarz: TOI-6894 ma zaledwie 20% masy naszego Słońca.
- Gigantyczna planeta: TOI-6894b ma promień większy niż Saturn, ale połowę jego masy.
- Frosta świat: Temperatura powierzchni poniżej 150°C – o wiele zimniejsza niż większość gazowych gigantów znalezionych poza naszym układem słonecznym.
- Płonąca orbita: Planeta okrąża swoją gwiazdę w nieco ponad 3 dni.
Kosmos właśnie dostarczył dzikiego zwrotu akcji – a astronomowie drapią się po głowach. Międzynarodowy zespół odkrył TOI-6894b, planetę wielkości Saturna krążącą wokół skromnej czerwonej gwiazdy TOI-6894, przepisując zasady dotyczące formowania się planet.
Odkrycie przyszło po przeszukaniu danych z ponad 91 000 czerwonych karłów zaobserwowanych przez teleskop kosmiczny TESS NASA. Znalezienie szybko potwierdzono przy użyciu teleskopów naziemnych, w tym światowej sławy Bardzo Wielkiego Teleskopu w Chile. Zaskakujące jest to, że po raz pierwszy zaobserwowano tak małą, niskomasywną gwiazdę (tylko 20% naszego słońca!) gościącą tak dużego gazowego giganta.
Q: Dlaczego ta planeta zdumiewa astronomów?
Naukowcy przypuszczali, że małe gwiazdy, takie jak TOI-6894, nie mają wystarczającej ilości materiału do kształtowania masywnych planet. Tradycyjne teorie, takie jak akrecja rdzeniowa, sugerowały, że tylko większe gwiazdy mogłyby zgromadzić wystarczającą ilość gazu i pyłu, by gazowy gigant mógł stać się rzeczywistością.
Ale oto TOI-6894b – szydząca z obecnych modeli. Z masą równą tylko połowie masy Saturna, ale nieco większym promieniem, jest kosmicznym dziwakiem, który okrąża swoją blady gospodarza w zaledwie około trzech dni.
Q: Co czyni TOI-6894b tak wyjątkowym?
W przeciwieństwie do palących „gorących Jowiszów” krążących blisko innych gwiazd, TOI-6894b jest zaskakująco chłodny. Temperatury utrzymują się poniżej 150°C. Tak zimne warunki mogą pozwolić astronomom – korzystającym z narzędzi, takich jak nadchodzący teleskop kosmiczny Jamesa Webba – w końcu dostrzec amoniak w atmosferze egzoplanety po raz pierwszy.
Żadna istniejąca teoria nie oferuje satysfakcjonującego wyjaśnienia, jak ta ogromna planeta mogła powstać wokół tak małej gwiazdy. Astronomowie śpieszą się, by zaktualizować swoje modele i dowiedzieć się, ile więcej gigantów może czaić się w cieniu.
Jak to zmienia nasze zrozumienie formowania się planet?
Przeważająca koncepcja akrecji rdzeniowej sugeruje, że te światy nie powinny istnieć; po prostu nie ma wystarczającej ilości materiału wokół tak słabych gwiazd. Konkurencyjna teoria proponuje, że niestabilności grawitacyjne mogą tworzyć planety z zapadających się klump gazu i pyłu, omijając potrzebę dużego początkowego rdzenia. Jednak żadna z tych metod nie wyjaśnia odpowiednio TOI-6894b. Kosmiczna zagadka się pogłębia.
Jakie inne kosmiczne tajemnice pojawiają się w 2025 roku?
To tylko najnowszy z szeregu niedawnych niebiańskich bomb, które wstrząsają naszym zrozumieniem wszechświata. W poszukiwaniach tajemniczej „Planety Dziewiątej” astronomowie niedawno natrafili na nową planetę karłowatą w naszym własnym układzie słonecznym – 430-milową 2017 OF201, która jest trzy razy mniejsza niż Pluton.
Tymczasem zidentyfikowano dziwny nowy obiekt wysyłający jednocześnie promieniowanie X i fale radiowe, co sugeruje nowe klasy ekstremalnych zjawisk kosmicznych.
W innym przełomie, naukowcy z Amerykańskiego Muzeum Historii Naturalnej ujawnili symulacje planetarium sugerujące, że Chmura Oorta – od dawna uważana za sferyczną – może rzeczywiście zawierać ukrytą spiralę w kształcie S daleko poza Plutonem.
Jak naukowcy rozwiążą sprawę TOI-6894b?
Społeczność astronomiczna mobilizuje się. Teleskop kosmiczny Jamesa Webba, wraz z innymi nowoczesnymi narzędziami, ma obserwować TOI-6894b w wyśmienitych detalach w nadchodzącym roku. Naukowcy mają nadzieję na zlokalizowanie amoniaku i innych sygnatur chemicznych, które mogą w końcu rzucić światło na to, jak takie giganty mogą powstawać wokół najmniejszych gwiazd we wszechświecie.
Leki na podstawie tych dziwnych systemów mogą radykalnie poprawić nasze zrozumienie formowania się planet – a nawet pomóc naukowcom na nowo wyobrazić sobie narodziny naszego własnego układu słonecznego.
Chcesz być na bieżąco z najnowszymi kosmicznymi odkryciami?
Spodziewaj się więcej wiadomości łamiących nagłówki z granic astronomii, gdy naukowcy będą kontynuować badania najdziwniejszych zakątków naszej galaktyki i nie tylko.
Bądź ciekawy – obserwuj przestrzeń, która przepisuje nasze miejsce we wszechświecie!
- ✓ Śledź odkrycia kosmiczne z wiarygodnych źródeł, takich jak NASA i ESA.
- ✓ Śledź nadchodzące aktualizacje z teleskopu kosmicznego Jamesa Webba.
- ✓ Odkrywaj pokazy planetarium, aby zobaczyć nowe modele i symulowane światy.
- ✓ Zatop się w recenzowanych czasopismach, takich jak Nature Astronomy, aby uzyskać najnowsze badania.
- ✓ Bądź zaangażowany – kosmiczne niespodzianki są gwarantowane w 2025 roku i później.
